Foto: Zelzate is een cruciaal knooppunt waar veel infrastructuurontwikkelingen samenkomen en het verbeteren van de leefomgevingskwaliteit één van de plandoelstellingen is (© Palmbout Urban Landscapes).
De Vlaamse regering heeft vrijdag 27 juni 2025 de startnota over het Gewestelijke Ruimtelijke Uitvoeringsplan (GRUP) ‘Zelzate-Oost’ goedgekeurd. Dit GRUP moet ruimte bieden voor het zorgvuldig inpassen van verschillende nieuwe infrastructuurontwikkelingen, rekening houdend met de leefbaarheid van de omliggende woonomgevingen.
Zelzate is een cruciaal mobiliteits- en energieknooppunt voor de volledige Vlaamse haveneconomie, North Sea Port en Port of Antwerp-Bruges in het bijzonder, en een multimodaal interconnectiepunt met Nederland. Georiënteerd op de strategische havencorridor E34 komen heel wat potentieel te (her)ontwikkelen infrastructuren samen waaronder de heraanleg van de R4 Oost en R4 West, het complex E34 x R4 Oost, het Kanaal Gent-Terneuzen en een nieuwe verdiepte Zelzatetunnel voor de E34, fiets- en wandelverbindingen, pijpleidingen met een compressiestation, hoogspanningsleidingen en spoorprojecten (Rail Ghent – Terneuzen en havenspoorlijn L77). De beschikbare ruimte voor deze ontwikkelingen is beperkt.
Conceptuele Ontwerpoefening Zelzate: bereikbaarheid en leefbaarheid
Een goede afstemming met de omgeving en tussen de verschillende infrastructuren onderling is essentieel. Op initiatief van Vlaams minister van Mobiliteit en Openbare Werken en in overleg met gouverneur Carina Van Cauter werd in 2022 gestart met de conceptuele ontwerpoefening rond infrastructuur en leefbaarheid in Zelzate: RUIMTE.DENKEN.ZELZATE (COZ). De coördinatie van deze complexe opgave werd toevertrouwd aan het Projectbureau Gentse Kanaalzone. Samen met een onafhankelijk ontwerpteam zijn als eerste stap intensieve gesprekken gevoerd met alle belanghebbenden, ook met bewoners. Het eindrapport voorziet in een aantal scenario’s in de verbeelding van mogelijke oplossingsrichtingen voor een toekomstig multimodaal infrastructuurlandschap met ook aandacht voor de leefbaarheid in en rond Zelzate.
Nieuw gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan noodzakelijk
De COZ heeft aangetoond dat de bestaande planologische ruimte te beperkt is voor de realisatie van alle in kaart gebrachte toekomstige ontwikkelingen. De opmaak van een nieuw GRUP is dan ook noodzakelijk. De inzichten van COZ en het reeds gevoerde onderzoek in het kader van het project R4WO vormen mee bouwstenen voor de eerste processtap bij de opmaak van een nieuw GRUP: het goedkeuren van een startnota.
Met de opmaak van dit GRUP wil de Vlaamse overheid de multimodale infrastructuurontwikkeling rond Zelzate faciliteren met aandacht voor de bereikbaarheid van Zelzate, ruimtelijke en landschappelijke inpassing en de leefbaarheid van de woonomgevingen errond.
“De Gentse Kanaalzone neemt een cruciale strategische positie in op de verbinding tussen Zeebrugge en Antwerpen en in het noorden met Nederland. In het havengebied bevinden zich meerdere strategische sectoren. Die toekomst, samen met de leefbaarheid van de omliggende woonomgevingen, kan dankzij dit GRUP verder ontwikkeld worden.”
Carina Van Cauter, gouverneur provincie Oost-Vlaanderen
Vervolgtraject
Alle documenten zijn in te kijken op de website van de Vlaamse overheid. Over de startnota wordt een publieke raadpleging georganiseerd van 19 augustus tot en met 17 oktober 2025. Tijdens deze periode kan iedereen suggesties of opmerkingen indienen.
Na de publieke raadpleging verwerkt het planteam alle inspraakreacties en maakt ze een scopingnota. Deze nota beschrijft de alternatieven die onderzocht zullen worden en de aanpak van het milieueffectenonderzoek (plan-MER). De scopingnota bevat ook de verwerking van de inspraakreacties. Nadien start de opmaak van het voorontwerp GRUP. De burger kan opnieuw reageren tijdens het openbaar onderzoek over het ontwerp-GRUP.
